In 2024 vind je hier iedere maand een nieuw aandachtspunt rond een goed welbevindenbeleid voor bij jou op school terug. We verzamelen goede praktijkvoorbeelden en bruikbare tools waar je zelf mee aan de slag kan. Zo bouw je, samen met ons, een heel jaar lang vlot mee aan een eigen beleid op maat van jouw school!

Wil je niets missen? Schrijf je dan in op onze nieuwsbrief, waarin we ook een heel jaar lang aandacht zullen hebben voor het welbevindenbeleid op jouw school!

April - Een eigen rol hebben op school

Scholieren kunnen zelf een belangrijke rol spelen in het welbevindenbeleid. Ze worden graag betrokken bij het gehele schoolgebeuren. Voor 9 op de 10 bevraagde scholieren is het belangrijk tot zelfs heel belangrijk om inspraak te hebben op hun school, dat zien we in ‘De Scholierenstem’ . Zeker in het beleid rond hun welbevinden hebben leerlingen graag inspraak. Ze kunnen niet alleen nuttige informatie en signalen aanleveren, maar ook actief mee nadenken over het beleid. Verder spelen ze ook een rol in het mee uitvoeren en evalueren van dit beleid.

Laat je inspireren!

• Voor de leerlingenraad van het KA Berchem is er niets nog taboe! Ze ontwierpen lespakketten voor leerkrachten rond 6 thema's: identiteit, menstruatiearmoede, mentaal welzijn, interlevensbeschouwelijke dialoog en 'mijn wens, mijn grens' (over relaties). Een hele week lang staat alles op hun school in het teken van deze taboes!'
• In de eerste graad van VIA Tienen werd, onder leiding van de leerlingenraad van de bovenbouw, het spel Welbevindinges gespeeld. Op deze manier krijgt de school input van hun leerlingen over het welbevindenbeleid, komt ze te weten welke obstakels de leerlingen zien, welke hulpbronnen ze kennen en gebruiken en met welke goede ideeën ze zitten rond welbevinden op school!
• Op PIVA Antwerpen stelde een groepje leerlingen vast dat het moeilijk is om naar een leerkracht te gaan met een probleem, vooral als het om pesten gaat. Ze wilden hier iets aan doen. Met Conflixers (peer support) proberen ze van hun school een betere plek te maken te maken, zodat iedereen zich er goed voelt en pesten minder voorkomt. Ze namen zelf het initiatief en gingen in gesprek met enkele leerkrachten en het CLB.

Handige tools rond ‘een eigen rol hebben op school’

• De Scholierenkoepel  helpt je met het lespakket Welbevindinges alvast op weg. Dit interactieve bordspel geeft leerlingen de kans input voor je welbevindenbeleid te geven, de hulpbronnen die ze reeds kennen aan te tonen, maar ook kansen voor de school bloot te leggen en ideeën te spuien. Als eindproduct krijg je een kansenlijstje (een ‘spiegel’) dat leerlingen zelf opstellen voor jou als leerkracht, de leerlingenbegeleiding, het CLB, de leerlingenraad of de directie. Geweldig om verder mee aan de slag te gaan.
• Conflixers zijn leerlingen die andere leerlingen ondersteunen. Dat kan in de vorm van meters & peters, vertrouwensleerlingen of leerlingbemiddelaars zijn.

‍

Maart - Laagdrempelige hulp

Uit ons onderzoek ‘De Scholierenstem’ blijkt dat de meerderheid van de scholieren hulp zoekt bij iemand op school die ze vertrouwen. Bijna 4 op de 10 leerlingen zeggen dat ze iemand op school om hulp vragen omdat ze die persoon vertrouwen. Twee andere belangrijke reden om net die ene persoon aan te spreken zijn dat die persoon hen goed begrijpt (27%) en makkelijk bereikbaar is (25%). Ze verwachten van hen een empathische houding en knappen af op te grote relativering en het gevoel beoordeeld te worden.

Informeer leerlingen over wie er op de school een luisterend oor en professionele hulp kan bieden. Scholieren weten vaak niet bij wie ze moeten zijn, waar het CLB is en hoe de begeleiding juist te werk gaat. Scholieren willen duidelijkheid over waar ze terecht kunnen, welke stappen er worden gezet en hoe ze worden geholpen. 

Laat je inspireren!

• Aan de valven van het Redingenhof in Leuven hangen foto’s van alle personeelsleden omhoog. Ook hun naam en functie staat genoteerd. Een ‘gezicht kunnen plakken op’ maakt de stap voor leerlingen naar de leerlingenbegeleider kleiner. In coronatijden hing er zelf een foto mét en eentje zonder mondmasker.
• Ook de Conflixers van het Stella Matutina in Wuustwezel zorgden op die manier voor een (nog)  lagere drempel voor hun medeleerlingen. Op hun Instagrampagina vind je de foto’s van deze vertrouwensleerlingen , een omschrijving en leuke weetjes over hen terug. 
• Op de toiletten van het Jan-Van-Ruusbroeckollege hangen infoposters in de toiletten. Daarop staan alle hulpverleningscentra verzameld mét contactadressen. 
• Wie geen toegang heeft tot de juiste menstruatieproducten omwille van financiële, culturele of andere redenen, mist mogelijks schooldagen en kan niet deelnemen aan sociale en sportieve activiteiten. Wie wel aanwezig is op school, voelt heel wat stress en zorgen. In Campus Het Spoor Mol hebben leerlingen daarom altijd vrije toegang tot menstruatieproducten. Hiervoor hoeven ze niet langs het secretariaat te gaan.

Handige tools rond ‘laagdrempelige hulp’

• Op watwat.be kun je aanduiden rond welk thema je hulp wil (bv. school of studeren) en op welke manier je deze wil (bv. chat, bellen, forum…)
• Ga  aan de slag met peer support op jouw school. Vraag je gratis inspiratieworkshop aan! Twee lesuren lang maken we je wegwijs in de verschillende vormen van Conflixers (meters/peters, vertrouwensleerlingen of leerlingbemiddelaars) en bekijken we welke vorm bij jullie schoolcultuur past.

‍

Februari - Zichzelf kunnen zijn op school

Als Scholierenkoepel streven we steeds naar een inclusieve en diverse schoolomgeving, waar elke scholier de kans krijgt om zichzelf te zijn en hun eigen unieke talenten te ontplooien. Toch geven heel wat van de in ons onderzoek ‘De Scholierenstem’ bevraagde leerlingen (30%) aan momenteel niet zichzelf te kunnen zijn op school. En volgens hetzelfde aantal leerlingen (30%) doet de school onvoldoende om ervoor te zorgen dat iedereen er zichzelf kan zijn. Verder geeft 1 op 4 van de bevraagde leerlingen die zichzelf als LGBTQI+ zien aan zich niet veilig te voelen op school. 1 op 2 leerlingen geeft aan ooit getuige te zijn geweest van racisme, 1 op 5 was zelf het slachtoffer.

Om wel zichzelf te kunnen zijn op school hebben scholieren voornamelijk nood aan onderling respect voor elkaar (71%), een veilige sfeer op school (64%), een hechte klasgroep (63%) en geen al te strenge regels rond kledij (55%).

‘Leerlingen willen zichzelf zijn en op zoek kunnen gaan naar hun identiteit, ook op school. Zichzelf kunnen zijn is voor hen een belangrijke factor in hun welbevinden. Hun identiteit uiten ze vaak met hun kleding en uiterlijk. Dat botst soms met schoolregels. Durf daarover in dialoog gaan.’

‍

Laat je inspireren!

• In het GO! Atheneum Erasmus De Pinte screenden ze het schoolreglement op genderstereotypen. Kledijvoorschriften die enkel gericht zijn op meisjes of jongens werden eruit gehaald. Ook installeerden ze genderneutrale toiletten.
• Na een protestactie in zwembandjes en badslippers, kwamen de kledingregels op de agenda van de seminaries burgerschapseducatie in Don Bosco Zwijnaarde. De leerlingen vergeleken hun kledijvoorschriften met die van andere scholen, bekeken foto’s van verschillende situaties, overlegden met elkaar en kwamen uiteindelijk tot 25 wetsvoorstellen. 
• Op KNMC Merksem gaan ze voor gesprek tussen de geloofsgemeenschappen. Zo organiseerde de leerlingenraad twee iftars waarop ze de bisschop, Monseigneur Bonny, uitnodigden.

Handige tools rond 'jezelf kunnen zijn'

• Çavaria verzamelde tips om de PAARS-dag méér dan een eendaagse campagne te laten zijn.
• Gezond leven ontwierp een aantal materialen zodat je als leerkracht je leerlingen kan stimuleren zichzelf te zijn in de klas.
• Met deze test van Klasse spoor je samen met je leerlingen ieders talent op. Met behulp van de posters zet je ze ook in. 
• Naar aanleiding van de Warmste Week 2021 publiceerde Waddist een uitgebreid rapport over de identiteitsbeleving van jongeren. Wat betekent ‘kunnen zijn wie je bent’ voor hen?

‍

Januari

Scholieren snakken naar meer welbevinden op school. Dat blijkt ook uit onze Grootste Scholierenbevraging Ooit van maart 2023. Bijna de helft (48%) van de 20.130 bevraagde scholieren kiest voor het thema ‘mentaal welzijn van de leerlingen’ als beleidsprioriteit binnen het onderwijs.

Wanneer leerlingen zich goed in hun vel voelen, presteren ze ook beter. Investeren in een sterk welbevindenbeleid en kwaliteitsvol onderwijs gaan dan ook hand in hand. Wanneer dat op een participatieve manier gebeurt is het ook een meer gedragen, kwalitatiever en efficiënter beleid. 

Op basis van gesprekken met en bevragingen bij scholieren, kwam onze visietekst rond welbevindenbeleid tot stand. Scholieren formuleerden 9 aandachtspunten die in een welbevindenbeleid zouden moeten worden geïntegreerd.  Elke maand zoomen we in op één van deze aandachtspunten. We geven je goede praktijkvoorbeelden, concrete materialen en bruikbare tools mee. Hiermee kun je dadelijk aan de slag: 'Wat bestaat er al op jullie school? En welke kansen zie je nog?’ Op het einde van de rit hebben jullie een eigen, sterk, welbevindenbeleid!

• februari: zichzelf kunnen zijn op school
• maart: laagdrempelige hulp 
• april: een eigen rol hebben 
• mei: minder stress 
• juni: aandacht voor de leerling als persoon 
• juli: deconnectie
• augustus: zorg dat iedereen zich thuis voelt op school 
• september: een duidelijk anti-pestbeleid 
• oktober: discretie en vertrouwen 
• november: een zichtbaar beleid
• december: hupla! een welbevindenbeleid!

‍

Voor wie nú al meer wil...

Ontdek alvast hoe Richtpunt Campus Eeklo, Element Sint-Andries, KOBOS en GO! Geel werken aan de 9 aandachtspunten:

‍

‍

‍