De Ideale School

Organiseer duurzame acties met je leerlingenraad: 8 inspirerende ideeën

Duurzaamheid is een hot topic; ook bij leerlingenraden. Met de Scholierenkoepel en Youth for Climate Leuven merkten we dat vele leerlingen wel duurzame acties willen organiseren, maar niet altijd weten hoe of wat.Als overkoepelende organisaties hebben inspirerende voorbeelden uit scholen gebundeld.

Duurzaamheid is een hot topic; ook bij leerlingenraden. Sinds de start van de klimaatmarsen zijn er steeds meer en meer duurzaamheid werkgroepen in leerlingenraden opgestart. Met VSK merkten we dat vele leerlingen wel duurzame acties willen organiseren, maar niet altijd weten hoe of wat. Dat viel ook Youth for Climate Leuven op. Als overkoepelende organisaties hebben we onze krachten gebundeld en zijn we gaan rondvragen op scholen. Zo hebben we vele duurzame acties en projecten kunnen bundelen en uitwerken in een stappenplan. Wat ons op het eerste zicht opviel? Veel acties zijn laagdrempelig, hebben veel invloed en zorgen voor een betere schoolsfeer! Bekijk dus rustig enkele projecten en leg de boeiendste voor bij je leerlingenraad.

We wensen je veel succes en vooral plezier!
Projectgroep duurzaamheid VSK en Youth for Climate Leuven

Deze acties vind je in dit overzicht:

Verkopen van duurzame producten

Een plastic waterflesje heeft meer dan 100 jaar tijd nodig om volledig afgebroken te worden. Zilverpapier doet er nog 300 jaren meer over. Het gebruiken van duurzamere producten is dan ook essentieel. Ook in de schoolcontext zien we jammer genoeg nog veel van deze single use producten. Daar moeten we iets aan doen! Drinkbussen, brooddozen en andere duurzame producten verkopen is niet alleen een goede zet tegen de wegwerpmaatschappij maar is ook een mooie manier om geld in te zamelen voor een goed doel.


Organiseer een kledinginzamelactie

Wat heeft kleren inzamelen nu met het milieu te maken? Meer dan je denkt! We houden allemaal van eens goed te gaan shoppen, en vandaag zijn kleren goedkoper dan ooit! Maar goedkoop kopen komt met een hoge prijs. Fast fashion werkt met uitbuiting en vernietigt het milieu.

Er worden zo een 150 biljoen kledingstukken per jaar gemaakt. Dat is meer dan 20 kledingstukken per persoon op aarde. Terwijl kleren gemakkelijk recycleerbaar zijn, zijn er zoveel kleren dat het onmogelijk is geworden om alles bij te houden. Fast fashion is bovendien verantwoordelijk voor 10% van de globale voetafdruk, terwijl de vliegtuigindustrie voor 1% verantwoordelijk is. Fast fashion is de tweede grootste watervervuiler op de hele wereld. In het VK gebruikt men 14.6 miljoen gevulde zwembaden per jaar om kleren te maken. Dit komt neer op ongeveer 20 000 - 40 000 liter water per nieuwe jeans of t-shirt.

Fast Fashion is niet alleen slecht voor onze aarde, de arbeiders die jouw kleren maken zijn er ook heel slecht aan toe. Grote ketens hebben arbeiders die ze uren aan een stuk laten werken met giftige stoffen voor een veel te lage loon.

Samengevat, veel goedkopere en grotere hoeveelheden van kleren maakt ook veel meer afval op de stortplaatsen. Vind jij nog altijd die t-shirt van 2 euro het waard?

Wat kan jij hier nu aan doen?
Jezelf en anderen informeren, informeren en informeren! Poster ophangen in je school, insta posts maken,...

Ben jij op zoek naar iets leukers, iets met een grote impact? Dan hebben wij de geknipte actie voor jou. Laat de leerlingen op jouw school kleren inzamelen, zet ze op Vinted* en verkoop ze. Dit stimuleert het tweedehands kopen, zodat er uiteindelijk minder kleren worden geproduceerd.

Er wordt veel te veel weggesmeten in onze consumptiemaatschappij, daarom is en circulaire economie tegenwoordig een hot topic. Op bijna elke school worden bijvoorbeeld de handboeken hergebruikt; goedkoper en duurzamer. Da’s twee vliegen in 1 klap. Wij lijsten hier nog twee andere acties op die jouw leerlingenraad kan organiseren.

Plaats een boeken- en DVD ruilkast

Je ziet ze tegenwoordig veel in het straatbeeld, omruilkasten voor boeken of DVD’s. Hier kan je een boek die je dubbel hebt, een fout verjaardagscadeau van tante Josefa of een film die je beu gezien bent omruilen met een ander boek. Als dit op straat kan werken, waarom dan niet op school?

Koop herbruikbare bekers voor de leerlingenraad

Heb jij je ook al de vraag gesteld waarom je leerlingenraad nog steeds wegwerpbekers gebruikt bij acties zoals de dag van de jeugdbeweging? Dan ben je niet de enige. Veel leerlingenraden zijn al overgestapt naar herbruikbare bekers.

Organiseer een zwerfvuilactie

Tegenwoordig hoef je niet op zoek te gaan naar zwerfvuil: op straat en in de natuur blijft vaak afval rondslingeren. Dit afval is gevaarlijk voor de natuur en dieren. Zo kunnen wilde dieren zoals vogels bijvoorbeeld erin verstrikt raken en sterven. Als afval, zoals plastic, lang in de natuur blijft liggen, zal het afbreken in steeds kleinere stukjes (maar nooit helemaal verdwijnen), waardoor dieren het kunnen verwarren met voedsel: oh ramp! Het gebeurt dan dat vogeltjes hun kuikens voeden met plastic, waardoor ze al sterven aan het plastic in hun maag nog voor ze groot geworden zijn! Het mag wel duidelijk wezen dat zwerfvuil vandaag de dag een groot probleem vormt voor onze biodiversiteit. Tijd voor actie dus!!

Wat kan jij nu organiseren op jouw school om zwerfvuil tegen te gaan? Heel simpel: zwerfvuilacties! Organiseer een dag (of meerdere dagen) waarop jullie met de school afval gaan rapen in de buurt.

Extra: maak er een wedstrijd van! Dit kan extra motiverend werken! Dit kan verschillende vormen aannemen: wint het groepje dat met de meeste en volste vuilzakken terugkomt? Of maak je er liever een fotochallenge van? Daag de leerlingen bv. uit om onderweg een leuke foto te maken. Het groepje met de origineelste foto wint dan een prijs. Bedenk natuurlijk van tevoren al een prijs.


Organiseer een themadag rond het klimaat!

Tijdens een themadag kan je met je leerlingenraad een thema heel erg hard in de kijker zetten. Dit is superhandig voor te sensibiliseren rond het klimaat.

Hoe organiseer je zo een themadag en welke thema’s kan je behandelen?

Organiseer een klimaat camping of duurzame workshops

In verschillende steden zien we scholen die klimaat campings organiseren. Na een woensdag les te hebben zetten leerlingen die willen meedoen een tentje op op de speelplaats. Hier blijven ze kamperen van woensdag op donderdag. Ondertussen worden er duurzame workshops gegeven. Dit kan gaan over duurzame zeepjes maken, nuttige dingen knutselen, de duurzame avondmaaltijd maken, vogelnestjes of bijenhotels timmeren, … Vaak zijn er ook lokale initiatieven die willen helpen om een klimaat camping op te starten, vraag dus zeker even rond! Zij krijgen misschien ook een directie eerder overtuigd om samen met een groepje en een begeleidende leerkracht een onvergetelijke avond te voorzien.

Weeg als leerlingenraad op het schoolbeleid

Heb je al een paar acties ondernomen en heb je het gevoel dat je graag nog verder wil gaan? Dan kan je als leerlingenraad ook proberen om je directie te overtuigen om grotere stappen te nemen.

Idee 1: stel een klimaatplan op met je school

Een klimaatplan is een document waarin je langetermijndoelstellingen van je school worden beschreven en hoe je ze gaat bereiken. Via lesmomenten bedenken jullie samen mogelijke acties voor het klimaatplan van je school. Leerlingen kunnen ook individueel een idee uitwerken. Het werkte het beste als je hierbij iedereen betrekt: de leerkrachten, ouders, directie,... iedereen mag een idee uitwerken.

Ook op lokaal niveau worden er klimaatplannen geschreven waarbij ze streven naar een klimaatneutrale stad of gemeente. In deze plannen zitten vaak initiatieven waarbij scholen trajecten kunnen aangaan. Zo heb je Leuven2030, klimaatneutraal Mechelen, Antwerpen morgen, Klimaatplan stad Brussel,.. Check zeker het klimaatplan van jouw stad of gemeente om te kijken wat er mogelijk is voor jouw school.

Tips om een gesprek aan te gaan met je directie

Idee 2: Overtuig je school om te investeren in groene stroom of zonnepanelen

Vraag na welke energieleverancier jullie hebben en bekijk of er ook nog alternatieven mogelijk zijn. Er bestaan veel initiatieven die je helpen om zonnepanelen te installeren. Zo kan je een lening aangaan bij Agion, zijn er steden en gemeente die willen helpen (kijk bij idee 1), klimaatscholen 2050, een zonnelening bij het GO-onderwijs,...

Idee 3: Vraag een traject aan bij organisaties

Er zijn veel organisaties bezig met het thema duurzaamheid op school.

Enkele ideeën:

Wil je graag een groenere speelplaats? Mos kan je hierbij helpen. Ze kunnen je ook helpen bij een klimaattraject op school.

  • Wil je graag een themadag organiseren maar weet je niet goed hoe je dit kan aanpakken? Djapo biedt tools en methodieken en komt naar jouw school om dit samen aan te pakken. Ze zijn er ook voor leerkrachten en bieden werkvormen en educatief materiaal om aan de slag te gaan.
  • Op zoek naar een leuke workshop of traject? Kijk eens op de website van Good Planet.

Nood aan meer achtergrondinformatie?

Geschreven door
Davy
op